Visualizing the Unknown: 17de-eeuwse microscopische waarneming en visualisatie getoetst met historische instrumenten

Reeks salonlezingen bij Onvoorstelbaar

Tiemen Cocquyt: Visualizing the Unknown: 17de-eeuwse microscopische waarneming en visualisatie getoetst met historische instrumenten

Nog vóór Van Leeuwenhoek de microscoop oppakte, was de microscopie een bruisend vakgebied in volle ontwikkeling. Als geen ander bedachten 17de-eeuwse microscopisten innovatieve technieken om draagvlak te creëren voor hun waarnemingen met vaak weerbarstige instrumenten.

Afbeeldingen kregen een centrale plek in het communiceren over ontdekkingen. Veel van deze 17de-eeuwse innovaties werken nog steeds door in de wetenschap. Om de praktijk van de 17de-eeuwse microscopie nader te onderzoeken sloeg Rijkmuseum Boerhaave de handen ineen met het Huygens Instituut (KNAW) en de Bibliotheca Hertziana in Rome. In de eerste fase van het onderzoeksproject ‘Visualizing the Unknown’ zetten we de museumcollectie in om de wisselwerking tussen waarneming en visuele verslaglegging in de 17de-eeuwse microscopie te onderzoeken. In dit praatje blik ik terug op de eerste inzichten die deze ‘re-enactments’ boden. Welke meerwaarde bieden museumobjecten bij historisch onderzoek? Waren Van Leeuwenhoeks microscopen echt zoveel beter? En waarom is het zinvol om de ‘selfmade man’ Van Leeuwenhoek juist binnen het bredere 17de-eeuwse microscopiemilieu te beschouwen?