Succesvolle opening tentoonstelling Onvoorstelbaar in Rijksmuseum Boerhaave

Op 17 april 2023 hebben Gunay Uslu, staatssecretaris Cultuur en Media, en André Kuipers, ruimtevaarder ESA, de nieuwe tentoonstelling Onvoorstelbaar onder grote belangstelling succesvol geopend in Rijksmuseum Boerhaave. De tentoonstelling is voor het museum de kick-off van het landelijke Antoni van Leeuwenhoek Jaar. De eerste beelden uit de tentoonstelling zijn vanaf nu te zien.

De tentoonstelling

Met een bijzonder kleine microscoop legde Antoni van Leeuwenhoek 350 jaar geleden een compleet nieuwe wereld bloot, een die nog nooit iemand had gezien. Rijksmuseum Boerhaave in Leiden opent opnieuw deze verbluffende microwereld, en brengt de bezoeker zo dicht mogelijk bij Antoni van Leeuwenhoek. Als het ware kijk je over zijn zeventiende-eeuwse schouder mee. Wat zag hij? En waarom was dat zo bijzonder? Je ervaart de verwondering en het plezier van de eerste kijkjes in de microwereld.

Topstukken

De bezoeker komt oog in oog met de mooie en unieke collectie waar Van Leeuwenhoek en zijn tijdgenoten mee werkten en waarmee de microwereld letterlijk zichtbaar wordt. Naast originele microscopen van Van Leeuwenhoek worden in de tentoonstelling oorspronkelijke tekeningen en handgeschreven brieven van het microleven door Antoni van Leeuwenhoek zelf getoond. Voor de tentoonstelling worden de drie originele boeken, waarin alle brieven en tekeningen van Antoni van Leeuwenhoek zijn samengebonden, door de Royal Society uit Londen overgebracht.

Maar ook de ontwikkelingen binnen de microscopie en de technieken die gebruikt worden komen aan bod. Want hoe bekijk je eigenlijk iets onder de microscoop? Hoe leg je dat wat je ziet vast? En hoe ver kunnen we inmiddels inzoomen? Natuurlijk is er ook aandacht voor de actualiteit. Microbiologie is van onschatbare waarde in het helpen oplossen van grote vragen op het gebied van bijvoorbeeld gezondheid en geneeskunde. De grootste problemen kunnen we beter oplossen door kennis van het kleinste.

Antoni van Leeuwenhoek

Antoni van Leeuwenhoek was een Nederlandse lakenhandelaar, die vooral bekend werd door zijn zelfgemaakte microscoop, waarmee hij een een compleet nieuwe wereld ontdekte. Antoni gebruikte vergrotende lenzen voor het controleren van stoffen. Hij maakte zelf een kleine microscoop, die zo goed bleek te zijn, dat deze als eerste de microwereld blootlegde.

Van Leeuwenhoek maakte honderden microscopen en toch zijn er, voor zover bekend, wereldwijd maar 11 exemplaren bewaard gebleven. Dat maakt het juist zo bijzonder dat Rijksmuseum Boerhaave er maar liefst vijf in de collectie heeft. De microscoop van Van Leeuwenhoek is zelfs zo bijzonder, dat deze in 2018 is verkozen tot Pronkstuk van Nederland en de Nachtwacht van Rembrandt achter zich liet.

Museumdirecteur Amito Haarhuis: “Je zou kunnen zeggen dat Van Leeuwenhoek, samen met de andere vroege microscopisten, de basis heeft gelegd voor de huidige wetenschappelijke praktijk. Het waarnemen, vastleggen en daarover communiceren komen voort uit de ervaringen van deze eerste pioniers. En nieuwe ontdekkingen worden nog steeds gedaan. Het Antoni van Leeuwenhoek Jaar heeft als missie het belang van wetenschap en verbeelding in de samenleving te benadrukken. Onze tentoonstelling maakt dit alles op prachtige wijze heel visueel en haast letterlijk tastbaar”.